Zwolnienia grupowe: wszystko, co musisz wiedzieć!
Czym są zwolnienia grupowe?
Zwolnienia grupowe polegają na rozwiązaniu z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niezależnych od nich. Aby jednak w ogóle mówić o zwolnieniu grupowym, musi zostać spełnionych kilka warunków. Po pierwsze, pracodawca musi zatrudniać minimum 20 osób. Po drugie, przyczyna rozwiązania umowy musi leżeć po stronie pracodawcy, a nie pracowników. Po trzecie zaś, w ciągu 30 dni zostanie zwolniona określona liczba pracowników.
Wszelkie aspekty prawne, które są związane ze zwolnieniami grupowymi, reguluje ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Ile osób musi zostać zwolnionych, aby można było mówić o zwolnieniach grupowych?
Jak wspomniano wyżej, pracodawca musi zwolnić określoną liczbę pracowników, aby można było mówić o zwolnieniu grupowym.
Liczba osób koniecznych do zwolnienia wiąże się z liczbą osób zatrudnionych w firmie. Pracodawca zatem musi zwolnić:
- 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
- 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednak mniej niż 300 pracowników,
- 30 pracowników, gdy zatrudnia co najmniej 300 pracowników.
W dodatku, aby zwolnienie grupowe obowiązywało, w firmie musi być zatrudnionych co najmniej 20 pracowników. Wliczają się w tą liczbę wszyscy pracownicy, niezależnie od wymiaru etatu. Wyjątkiem są pracownicy tymczasowymi, którzy są pomijani przy wyliczaniu faktycznej liczby osób zatrudnionych.
Co więcej, do wspomnianej liczby liczy się również osoby (jeśli jest ich co najmniej 5), które otrzymały wypowiedzenie na mocy porozumienia stron z przyczyn niezależnych od nich.
Sprawdź oferty pracy w sprzedaży 👇
Doradca Klienta - Umowa zlecenie
Doradca Klienta - Umowa zlecenie
Doradca Klienta - Umowa zlecenie
Czy każdy pracownik może zostać zwolniony?
Nie! Są osoby, które są objęte szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy. Zaliczani są tu:
- kobiety w ciąży,
- pracownicy, którzy przebywają na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub ojcowskim,
- pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego,
- członkowie zarządu związku zawodowego,
- społeczny inspektor pracy,
- pracownicy powołani do odbycia służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej lub przeszkolenia wojskowego.
U tych osób jednak zwolnienia grupowe mogą przyczynić się do zmiany dotychczasowych warunków pracy lub wynagrodzenia za tą pracę. Przykładowo - dana osoba może zostać przeniesiona na inne stanowisko i otrzymać przez to niższą pensję.
Jaka odprawa pieniężna przysługuje pracownikom w przypadku zwolnienia grupowego?
Warto wiedzieć, że w przypadku rozwiązania umowy o pracę w ramach zwolnienia grupowego pracodawca jest zobowiązany wypłacić rekompensatę w postaci odprawy pieniężnej zwalnianym pracownikom. Wysokość tej odprawy, według ustawy, zależy od długości zatrudnienia w danym zakładzie pracy i jest równa kwocie:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia w przypadku pracownika, który był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku pracownika, który był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku pracownika, który był zatrudniony u danego pracodawcy dłużej niż 8 lat.
Oczywiście oprócz przepisów ustawy firma może mieć ustanowione własne przepisy, które mogą zakładać wyższą kwotę odprawy. Jednak kwota ta nie może przekraczać kwoty piętnastokrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę pracownikowi?
W ramach zwolnienia grupowego, umowa z pracownikiem może być rozwiązana po upływie trzydziestu dni od daty zawiadomienia powiatowego urzędu pracy o zawartym porozumieniu.
Zawiadomienie nie jest wymagane, jeśli działalność pracodawcy kończy się wskutek prawomocnego orzeczenia sądowego. Jednak i w tym przypadku pracowników nie można zwolnić wcześniej niż po upływie 30 dni od daty zawarcia porozumienia.
W przypadku niezawarcia porozumienia pracowników można zwolnić dopiero po ustaleniu zasad postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem zwolnienia grupowego.
W przypadku niedotrzymania terminów i wcześniejsze wypowiedzenie umowy pracodawca narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. W takiej sytuacji pracownik będzie mógł odwołać się do sądu od decyzji pracodawcy i żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania.
Konsultacja ze związkami zawodowymi
Pracodawca nie może zwolnić pracowników w ramach zwolnienia grupowego tylko i wyłącznie w oparciu o własną decyzję. Taki ruch musi najpierw skonsultować z zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w swojej firmie. Jeśli w firmie pracodawcy nie działają związki zawodowe, ma on obowiązek przeprowadzić konsultacje z pięcioma przedstawicielami pracowników.
Rozmówców należy najpierw poinformować na piśmie o takich kwestiach jak:
- przyczynach grupowego zwolnienia,
- liczbie zatrudnionych pracowników oraz grupach zawodowych, do których oni należą,
- grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia,
- proponowanych kryteriach doboru pracowników do grupowego zwolnienia,
- okresie czasu, w którym nastąpi zwolnienie,
- kolejności dokonywania zwolnień pracowników,
- propozycjach rozstrzygnięcia spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a jeśli obejmują one również świadczenia pieniężne, należy przedstawić sposób ustalania ich wysokości.
Nie warto zostawiać napisania pisma na ostatnią chwilę, gdyż związki zawodowe lub przedstawiciele pracowników muszą mieć czas, aby przygotować swoje propozycje rozstrzygnięcia spraw pracowniczych. Obie strony mają dwadzieścia dni od daty zawiadomienia o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych na zawarcie porozumienia. Jeśli do czasu upłynięcia terminu takie porozumienie nie zostanie zawarte, wtedy zastosowanie mają zasady postępowania ustalone w regulaminie przez pracodawcę. Jednak powinien on uwzględnić propozycje drugiej strony, zaproponowane podczas rozmów.
Zwolnienie grupowe a PUP
Istnieje konieczność zawiadomienia na piśmie Powiatowego Urzędu Pracy (obsługującym powiat, w którym pracodawca ma siedzibę) o porozumieniu dotyczącym zwolnień grupowych lub regulaminie owych zwolnień. Ma to na celu uwzględnienie przez urząd wzrostu osób bezrobotnych i przygotowanie odpowiednich programów aktywizacyjnych.
Pismo skierowane do Powiatowego Urzędu Pracy powinno zawierać informacje o:
- przyjętych ustaleniach dotyczących grupowego zwolnienia,
- liczbie zatrudnionych i zwalnianych pracowników,
- przyczynach ich zwolnienia,
- okresie, w ciągu którego ma być dokonane zwolnienie,
- wynikach przeprowadzonej konsultacji z zakładowymi organizacjami związkowymi lub z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Powinno ono trafić do instytucji PUP w tym samym terminie, co do związków zawodowych.
Jeśli następuje zakończenie działalności pracodawcy na skutek prawomocnego orzeczenia sądowego zawiadomienie Powiatowego Urzędu Pracy o zwolnieniach grupowych jest wymagane tylko wtedy, gdy z takim wnioskiem wystąpi urząd pracy.
Kopię pisma dostarczonego do Powiatowego Urzędu Pracy pracodawca musi przekazać związkom zawodowym w swoim zakładzie pracy lub przedstawicielom pracowników. Po zapoznaniu się z zawiadomieniem, przedstawiciele związków zawodowych lub przedstawiciele pracowników mogą przedstawić Powiatowemu Urzędowi Pracy własną opinię na temat zwolnień grupowych.
Zwolnienie grupowe a ponowne zatrudnienie pracownika
Możliwa jest sytuacja, w której dokonano zwolnień grupowych, gdy firma była w trudnej sytuacji, jednak po jakimś czasie poprawiła się do zadowalającego stopnia i teraz szuka nowych pracowników. Warto wiedzieć, że osoby, które przez zwolnienia grupowe straciły pracę w tej firmie, mają pierwszeństwo w powrocie do niej. Ta zasada obowiązuje przez rok od daty rozwiązania umowy pracownika w ramach zwolnień grupowych. Pracodawca ma obowiązek zatrudnienia zwolnionego pracownika, jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- pracodawca ponownie zatrudnia pracowników w tej samej grupie zawodowej,
- zwolniony pracownik zgłosił w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy,
- nie minęło piętnaście miesięcy od rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego.
Przywrócenie do pracy nie musi jednak oznaczać oznaczać, że pracownicy otrzymają takie same stanowisko, warunki pracy czy wynagrodzenie jak poprzednio.
Jeśli pracodawca nie zatrudni pracownika, który miał pierwszeństwo w przyjęciu do pracy z powodu wcześniejszego zwolnienia grupowego, wtedy taki pracownik może żądać zarówno nawiązania stosunku pracy jak i odszkodowania.
Chodzi jednak o faktyczne zatrudnienie danego pracownika w celu wykonywania dalszej pracy, a nie tylko o formalne jego zatrudnienie, przykładowo na kilka dni. Ponowne zatrudnienie pracownika w tej samej grupie zawodowej, a następnie dostarczenie mu wypowiedzenia kolejnego dnia może naruszać art. 8 k.p., czyli przepis dotyczący nadużycia prawa podmiotowego przez pracodawcę.
Wybiórcze zatrudnianie na nowo wcześniej zwolnionych pracowników
Jak już wspomniano, pracodawca musi zatrudnić zwolnionego wcześniej pracownika, jeśli ponownie zatrudnia pracowników w tej samej grupie zawodowej. Jednak w firmie może być tym razem mniej etatów do obsadzenia niż było przed dokonaniem zwolnienia grupowego. Co w takim przypadku?
Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. akt III PK 52/14 “Gdy liczba uprawnionych kandydatów (zlikwidowanych miejsc pracy) przekracza liczbę nowo zatrudnionych (nowo tworzonych miejsc pracy), to procedura rekrutacyjna - z przyczyn obiektywnych - musi być realizowana "wybiórczo", przy uwzględnieniu kryteriów umożliwiających pracodawcy prawidłową selekcję kandydatów, które jednak nie mogą naruszać zasady równego traktowania pracowników w zakresie nawiązania stosunku pracy.”
Zawsze sprawdzaj aktualne dane
Informacje podane w tym artykule mają jedynie charakter informacyjny i mogą ulec zmianie wraz z ewentualnymi zmianami prawnymi. Jeśli chcesz dokonać zwolnienia grupowego w Twojej firma zalecamy zapoznać się z danymi zawartymi na stronie Biznes.gov.pl - Jak przeprowadzać zwolnienia grupowe?
---
Jesteś pracodawcą i szukasz perełek sprzedażowych?
Zamów konsultację telefoniczną podczas której omówimy Twój proces rekrutacji i podpowiemy:
- Jak obniżyć koszty rekrutacji pracowników do działu handlowego / sprzedaży.
- Co zrobić, aby otrzymywać trafione CV.
- Jak napisać ogłoszenie o pracę budzące podziw i zainteresowanie kandydatów.
- Jak ocenić czy wybrany kandydat będzie realizował plan sprzedaży.
- Jak zbadać kompetencje pracowników działu sprzedaży i zaplanować ich rozwój.
Jesteś pracownikiem i szukasz pracy w sprzedaży?
Załóż darmowe konto pracownika, dodaj swoje CV i aplikuj jednym kliknięciem!
- Oferty pracy dopasowane do Twoich potrzeb.
- Dostęp online do Twojego aktualnego CV.
- Dostęp do statystyk ofert pracy na które aplikowałeś.
