Zarządzanie sprzedażą

Jak napisać biznesplan? Co powinien zawierać dobry biznesplan i jak go stworzyć

2023-05-11 12:44:45

Co to jest biznesplan?

Biznesplan to plan działania i rozwoju Twojej przyszłej firmy. Jeśli przygotowujesz się do założenia firmy i prowadzenia własnej działalności gospodarczej z pewnością warto wcześniej przygotować taki dokument.

Możesz spotkać się również z nazwą "biznes plan", jednak taka pisowania jest błędna. Prawdopodbnie wynika z nawiązania do angielskiego odpowiednika, czyli "bussiness plan". Przypilnuj odpowiedniej pisowni, szczególnie, gdy Twój biznesplan tworzysz w celu przedłożenia go w urzędzie np. urzędzie gminy lub zamierasz pokazać go inwestorom.

Być może chcesz skorzystać z dofinansowania lub kredytu i napisanie biznesplanu jest w Twoim przypadku koniecznością. Jeśli nie jesteś w takiej sytuacji, i tak warto posłużyć się biznesplanem, ponieważ stworzenie go może zupełnie zmienić Twoje podejście do planowanego biznesu. Ten dokument pomoże Ci podjąć decyzje o rozpoczęciu lub zaniechaniu działalności.

Koniecznie napisz biznesplan zanim podejmiesz konkretne decyzje i konkretne działania biznesowe. Pamiętaj, że biznesplan to wizja rozwoju Twojej firmy i mini przewodnik, którym możesz się kierować.

Napisania biznesplanu może podjąć się zarówno przedsiębiorca, czyli Ty, jak i zewnętrzna firma, która wspomoże Cię swoim doświadczeniem i wiedzą. Stworzenie biznesplanu wymaga znajomości rynku, finansów oraz branży, więc nie jest łatwym zadaniem.

W jakim celu tworzy się biznesplan?

Najważniejszym zadaniem biznesplanu jest odpowiedź na pytanie, czy Twój potencjalny biznes ma szansę powodzenia. Być może napisanie biznesplanu pomoże uniknąć Ci przedsiębiorczej porażki.

Biznesplan podchodzi do Twojego pomysłu wieloaspektowo i ta analiza ma pomóc Ci w ustaleniu przyszłego planu działania. Dobry biznesplan będzie Twoim wsparciem przy otwieraniu działalności gospodarczej oraz w początkowym okresie jej rozwoju.

Dzięki stworzonemu biznesplanowi będziesz mógł śledzić również realizację planów i zobaczysz, czy Twoje założenia, na przykład analizy SWOT, były słuszne.

Biznesplan możesz wykorzystać również jako załącznik, gdy poszukujesz na przykład inwestora. W takiej sytuacji dobrze napisany biznesplan, ze szczególnym uwzględnieniem korzyści, może nakłonić inną firmę do współpracy z Tobą. Jednak nie unikaj słabych stron, zagrożeń, potencjalnych trudności - przecież to zupełnie normalne, że Twój pomysł takowe posiada, a uwzględnianie w biznesplanie tylko tego, co korzystne, może zostać uznane za próbę oszustwa.

Niektóre firmy tworzą biznesplan, gdy znajdują się w trudnej sytuacji. Wtedy przyjmuje on formę pewnego rodzaju planu naprawczego.

Co bezwzględnie powinno znaleźć się w biznesplanie?

Choć taki dokument może dotyczyć różnych przedsięwzięć, struktura każdego biznesplanu zazwyczaj jest podobna. W zależności od tego, w jakim celu jest przygotowywany, może być on bardziej lub mniej szczegółowy.

Pamiętaj, że nie ma jednego doskonałego wzorca, lecz biznesplan powinieneś dostosować pod swoje potrzeby.

Podobnie nie ma zasad, co do tego jak należy tworzyć biznesplan. Możesz zacząć pisanie od dowolnej części, na przykład od tej, która akurat wydaje Ci się najłatwiejsza. Zazwyczaj finalna wersja biznesplanu i tak różni się od początkowej i jest to zupełnie normalne.

Na biznesplan składają się następujące elementy:

streszczenie przedsięwzięcia,
charakterystyka przedsiębiorstwa,
charakterystyka produktu lub usługi, które oferujesz,
analiza konkurencji,
analiza SWOT,
plan działań marketingowych,
plan działalności operacyjnej,
plan finansowy,
podsumowanie biznesplanu i ocena ryzyka.

Streszczenie

Choć streszczenie jest pierwszą częścią biznesplanu, warto napisać ją na samym końcu. Streszczenie powinno być krótkim, zwięzłym podsumowaniem biznesplanu, zawierającym tylko najistotniejsze informacje.

W tym podpunkcie powinieneś zawrzeć wyjaśnienie, w jakim celu otwierasz przedsiębiorstwo oraz jaki jest cel opracowania biznesplanu. Opisz również jaka motywacja Tobą kieruje. Warto także wspomnieć o potrzebach finansowych Twojej przyszłej firmy.

Charakterystyka przedsiębiorstwa

W tym punkcie podaj podstawowe informacje dotyczące Twojej potencjalnej firmy oraz Twojej osoby. Zacznij od opisania na jak formę organizacyjno prawną się zdecydowałeś. Jeśli masz jakiś partnerów biznesowych również warto tutaj o nich wspomnieć. Poza tym uzasadnij, dlaczego zdecydowałeś się na taką branżę. Może od wielu lat pracujesz w sprzedaży, więc zauważyłeś w tym obszarze niszę rynkową, którą wiesz jak wypełnić? To zagadnienie powiązane jest z kolejnym podpunktem czyli Twoją osobą. Opisz swoje kompetencje, doświadczenie zawodowe, odnieś się do posiadanych zasobów.

Charakterystyka produktu lub usługi, które oferujesz

Charakterystyka produktu lub usługi powinna zawierać ich dokładny opis, uwzględniający zalety i wady. Weź pod uwagę dostępność produktu lub usługi oraz zapotrzebowanie na niego lub na nią. W tym punkcie zawrzyj również szacunkową cenę tego, co chcesz oferować.

Analiza konkurencji

Analiza działań konkurencji to bardzo istotny punkt. Musisz przeprowadzić dokładną analizę możliwości rynkowych, by zwiększyć szanse powodzenia Twojego biznesu. Zastanów się, jak szeroki zakres będzie miała Twoja działalność, tzn. czy celujesz w rynek lokalny, a być może, jeśli np. zamierzasz prowadzić sprzedaż online - ogólnopolski. Odpowiedz na pytanie jak duża na tym rynku panuje konkurencja. Sprawdź także jak wygląda sytuacja związana z dostawcami oraz czy w pobliżu znajdują się hurtownie, w których możesz się zaopatrywać w potrzebne towary.

Ten punkt to jedno z najtrudniejszych zadań, ponieważ właściwa analiza rynku wymaga dostępu do wszystkich informacji, a wiadomo, że jest to praktycznie niemożliwe. Mimo wszystko musisz zgromadzić, jak najwięcej danych, by Twoja ocena była rzetelna. Możesz posłużyć się w tym celu ankietami, wywiadami, obserwacją klientów i konkurencji, danymi statystycznymi czy informacjami w Internecie. Zebrane informacje pozwolą Ci sprawdzić Twoja działalność wypada na tle konkurencji.

Analiza SWOT

W tej części biznesplanu opisuje się mocne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz szanse i zagrożenia. Analiza SWOT pomoże Ci odpowiedzieć na pytanie, na czym najlepiej oprzeć Twój plan biznesowy, a czego będziesz musiał się wystrzegać i na co uważać.

Dokładne informacje, jak przeprowadzić analizę SWOT znajdziesz w naszym artykule pt.: Analiza SWOT, czyli jak rozpoznać mocne i słabe strony firmy.

Plan działań marketingowych

Na plan marketingowy składają się następujące elementy: cele marketingowe, strategia marketingowa, harmonogram realizacji przedsięwzięcia oraz zakładany budżet.

Działania marketingowe pozwolą społeczności na poznanie Twojej firmy oraz wzmocnią Twoją pozycję na rynku. Posiadanie odpowiedniej strategii marketingowej to istotny punkt prowadzenia działalności, bo wpływa na to, jak Klienci Cię zapamiętują i w jaki sposób o Tobie myślą. Działania reklamowe powinny być nakierowane na Twoich potencjalnych odbiorców. W obecnych czasach możesz pomyśleć o reklamie w formie online, np. na Facebooku lub w Google.

Plan działalności operacyjnej

Ten etap odnosi się do bieżącego działania Twojej firmy. Określ w nim szczegółowo plan sprzedaży, opisz proces produkcji albo sposób w jaki zamierzasz świadczyć usługi, załóż jaką ilość chcesz osiąganąć, jeśli chodzi o produkcję/ usługi (np. w skali miesiąca lub roku), źródła finansowania Twojego biznesu, zaplecze pracownicze oraz płace oraz koszty jakie zamierzasz ponieść na inwestycje czy remonty.

Plan finansowy

Przedostatni, ale nie mniej ważny punkt realizacji przedsięwzięcia to plan finansowy. Powinieneś przeprowadzić precyzyjną analizę finansową, która odpowie Ci na pytanie, kiedy Twój biznes zacznie przynosić zyski. W tym celu ustal jakie poniesiesz koszty początkowe oraz jakie będą Twoje koszty stałe. Na podstawie rynków zbytu musisz założyć jaki będzie Twój przychód, a następnie obliczyć dochód. Zrób symulacje i przygotuj rachunek zysków i strat.

Oszacuj, jaki posiadasz kapitał własny, a na ile będziesz potrzebował wsparcia w postaci np. pożyczki bankowej. Rzetelna analiza finansowa zmniejszy szansę na to, że coś Cię zaskoczy.

Jeśli to wszystko wygląda dla Ciebie na zbyt skomplikowane, możesz wesprzeć się pomocą eksperta w prognozowaniu finansów. Sporządzenie szczegółowego planu inwestycyjnego oraz przyjrzenie się analizie finansowej Twojej inwestycji powinno Ci znacznie ułatwić podjęcie właściwej decyzji dotyczącej prowadzenia działalności.

Podsumowanie biznesplanu i ocena ryzyka

W podsumowaniu możesz zawrzeć skrócony harmonogram działań oraz główne założenia Twojego przedsiębiorstwa. Jeszcze raz omów w skrócie powyższe podpunkty, ale skup się tylko na najważniejszych informacjach.

W końcowej części biznesplanu dobrze zawrzeć również ocenę ryzyka. Możesz tutaj wspomóc się przeprowadzoną wcześniej analizą SWOT i odnieść się do Twoich słabych stron i zagrożeń. Jednak nie przepisuj ich w tym punkcie ponownie, a jedynie zapisz, jakie wnioski wyciągasz z analizy.

Rodzaje biznesplanów - podział J. Skrzypka

Jeden z najpopularniejszych podziałów zawdzięczamy Jerzemu Skrzypkowi. Jerzy Skrzypek jest autorem licznych publikacji dotyczących tworzenia oraz wdrażania biznesplanu. Co najważniejsze, ma doświadczenia praktyczne - sporządził wiele skutecznych biznesplanów i studiów wykonalności.

Jerzy Skrzypek wyróżnił:

start-up,
studium wykonalności,
plan restrukturyzacji,
program naprawczy,
plan odnowienia przedsiębiorstwa.

Start-up odnosi się do przedsiębiorstwa, które dopiero rozpoczęło swoją działalność i jest na etapie poszukiwania odpowiedniej drogi. Start-upy cechują się niskimi kosztami początkowymi, ale wysokim ryzykiem niepowodzenia.

Studium wykonalności, jak nazwa wskazuje, pomaga ocenić czy dane przedsięwzięcie jest wykonalne. Sporządza się je jako etap wstępny przed stworzeniem właściwego, pełnego biznesplanu.

Plan restrukturyzacji, program naprawczy i plan odnowienia przedsiębiorstwa dotyczą firmy, która znajduje się aktualnie w trudnej sytuacji. Te biznesplany powinny skupiać się na możliwych rozwiązaniach i działaniach, które pomogą pokonać bieżące trudności.

Biznesplanu nie piszesz, by schować go później w szafie

Pamiętaj, że biznesplan ma być Twoją pomocą, po którą powinieneś regularnie sięgać.

Aby ułatwić sobie kontrolę, możesz w swoim biznesplanie zawrzeć cele krótko i długoterminowe. Cele krótkoterminowe to na przykład wybór księgowej, zakup odpowiedniego sprzętu lub poszukanie dostawców. Cele długoterminowe, które bywają nazywane również krokami milowymi w rozwoju biznesu, to między innymi moment, w którym Twoja firma pokryje poniesione wydatki i zacznie wreszcie zarabiać. Jako kolejny taki krok możesz ustalić sobie zarobioną kwotę.

Najważniejsze, by obrane przez Ciebie cele dotyczyły konkretnych przykładów. Wtedy łatwo będzie Ci je kontrolować oraz staną się one dla Ciebie dodatkową motywacją.

Podsumowanie

Brak planu działania, gdy planujesz otworzyć lub przemodelować swoją firmę nie jest dobrą drogą. Biznesplan pomoże Ci uporządkować Twoje pomysły, doprecyzować zasady funkcjonowania firmy i cele jakie chcesz osiągnąć, dostrzec słabe strony i mocne strony oraz przyjrzeć się planowanej strukturze organizacyjnej.

Mamy nadzieję, że po przeczytaniu naszego artykułu już wiesz, że warto poświęcić swój czas i napisać biznesplan, który będzie stanowił dla Ciebie drogowskaz.

---