Jak założyć i prowadzić działalność nierejestrowaną?
Co to jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana, nazywana również działalnością nieewidencjonowaną, to forma działalności dozwolona w Polsce od 2018 roku, która pozwala na prowadzenie małej działalności, a jednocześnie nie wymaga rejestracji firmy w CEiDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Działalność nierejestrowana nie jest klasyfikowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Ustawa z dnia 6 marca 2018 Prawo przedsiębiorców reguluje kwestie związane z prowadzeniem działalności nierejestrowanej i przekształceniem jej w działalność gospodarczą.
Działalność nierejestrowana - na czym polega?
Dla wielu osób, które startują ze swoim niewielkim biznesem, duże wątpliwości budzą koszty prowadzenia działalności gospodarczej, takie jak obowiązkowe ubezpieczenia społeczne lub koszty prowadzenia księgowości czy ksiąg rachunkowych oraz ogromna ilość papierologii z tym związana.
Działalność nierejestrowana pozwala uniknąć większości kosztów oraz biurokracji, ale jest ograniczona pod względem przychodów, które nie mogą przekroczyć określonej kwoty.
Sprawdź oferty pracy w sprzedaży 👇
Regionalna Kierowniczka / Regionalny Kierownik Sprzedaży w branży budowlanej
Doradca Klienta - Umowa zlecenie
Doradca Klienta - Umowa zlecenie
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Z działalności nierejestrowanej może skorzystać tylko i wyłącznie osoba fizyczna. Oznacza to, że firmy i spółki nie mogą skorzystać z tej formy działalności gospodarczej.
Poza tym nierejestrowaną działalność gospodarczą może prowadzić osoba, która nie wykonywała działalności gospodarczej przez ostatnie 60 miesięcy, czyli nie była zarejestrowana jako przedsiębiorca w CEiDG w ostatnich 5-ciu latach.
Działalność nierejestrowana nie może dotyczyć sprzedaży produktów wymagającej uzyskania koncesji, zezwoleń lub licencji np. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, czyli mi.in alkoholu. Z działalności nierejestrowanej nie mogą korzystać również niektóre branże np. usługi detektywistyczne, organizacja imprez turystycznych lub pośrednictwo ubezpieczeniowe.
Ile można zarobić prowadząc działalność nierejestrowaną?
Prowadzenie działalności nierejestrowanej wiąże się z koniecznością kontrolowania przychodów.
Przychody uzyskiwane w ramach działalności nierejestrowanej nie mogą przekraczać 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu (uwaga! Ta kwestia uległa zmianie 1 lipca 2023 roku, wcześniej dopuszczano przychody nie przekraczające 50% minimalnego wynagrodzenia). Minimalne wynagrodzenie w Polsce w od stycznia 2024 roku wynosi 4242 zł brutto, co oznacza, że maksymalny miesięczny przychód z działalności nierejestrowanej nie może przekroczyć 3181,50 zł brutto, a od lipca 2024 roku, ze względu na podwyżkę wynagrodzenia minimalnego – 3225 zł brutto.
Gdy przychód w danym miesiącu przekroczy 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność nierejestrowaną staje się działalnością gospodarczą. W tej sytuacji masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEiDG od dnia przekroczenia przychodów, stąd warto kontrolować uzyskiwany przychód na bieżąco.
Jak założyć działalność nierejestrowaną?
Rozpoczęcie świadczenie usług czy sprzedaży towarów w ramach nierejestrowanej działalności nie wymaga zgłaszania do żadnego urzędu. Pamiętaj jednak, by sprawdzić, czy wybrany przez Ciebie obszar nie należy do wykluczeń, czyli m.in. czy nie wymaga uzyskania pozwoleń lub koncesji. Twoim obowiązkiem jest również prowadzenie bieżącej ewidencji sprzedaży i regularne monitorowanie przychodów.
Przychody z działalności nierejestrowanej muszą być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 jako inne źródła przychodów.
Korzyści płynące z działalności nierejestrowej
Plusy prowadzenia działalności nierejestrowanej to:
- brak obowiązku rejestracji firmy w CEiDG, czyli ograniczenie biurokracji na starcie,
- brak opłat rejestracyjnych i stałych opłat administracyjnych,
- brak konieczności odprowadzania składek ZUS, a konkretnie ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia społecznego, czyli redukcja kosztów,
- prostsza księgowość, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mogą prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży,
- niskie ryzyko finansowe, działalność nierejestrowana jest idealna dla osób, które chcą przetestować swój pomysł biznesowy,
- brak konieczności prowadzenie firmowego rachunku, więc nie musisz otwierać i prowadzić osobnego konta bankowego,
- możliwość wystawiania faktur, możesz nawiązywać współpracę z innymi firmami i formalizować transakcje,
- uproszczony proces likwidacji, zamknięcie działalności jest prostsze, niż w przypadku zarejestrowanej działalności gospodarczej,
- łatwość przekształcenia w rejestrowaną działalność gospodarczą, jeśli przekraczasz dopuszczalną kwotę przychodów, możesz przekształcić działalność i wpisać się do rejestru CEiDG.
Jakie są obowiązki osób prowadzących działalność nierejestrowaną?
Prowadząc działalność nierejestrowaną musisz:
- prowadzić ewidencję sprzedaży,
- rozliczyć osiągnięte dochody w zeznaniu rocznym PIT-36,
- wystawić fakturę i rachunek na prośbę klienta (pamiętaj, że w przypadku sprzedaży towarów i usług w ramach działalności nierejestrowanej nie masz obowiązku wystawiania faktur za każdym razem),
- przestrzegać praw konsumentów.
Działalność nierejestrowana a podatek dochodowy
Nierejestrowana działalność gospodarcza nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego.
Przychody uzyskiwane z działalności nierejestrowanej traktowane są jako przychody z innych źródeł w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Przychody z działalności nierejestrowanej muszą być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36.
Jak podaje strona biznes.gov, skala podatkowa w 2023 roku wynosiła 12% dla dochodu do 120 tys. złotych.
Działalność nierejestrowana nie wyklucza możliwości wspólnego rozliczenia małżonków.
Większość osób uzyskujących dochody z tytułu działalności nierejestrowanej jest zwolniona z obowiązku płacenia podatku VAT, ponieważ ich sprzedaż nie przekracza 200 tys. rocznie. Należy jednak sprawdzić wyjątki, ponieważ przy niektórych branżach podatek VAT jest obowiązkowy, pomimo dochodu poniżej wymienionej kwoty. Sprawdź listę wykluczeń, by mieć pewność, że jesteś zwolniony z podatku VAT!
Prowadzenie działalności nierejestrowanej, a inna źródła dochodu
Nic nie stoi na przeszkodzie, by równocześnie podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej, pracować na umowę u pracę czym umowę cywilnoprawną np. umowę zlecenie. Podjęcie dodatkowych aktywności zarobkowych nie jest zakazane.
Jak pisaliśmy na wstępnie działalność nierejestrowana nie jest uznawana za działalność gospodarczą i z tego powodu nie dotyczy jej również ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, chyba, że z wewnętrznych regulaminów wynika inaczej.
Prowadzenie ewidencji sprzedaży
Podstawowym obowiązkiem podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej jest bieżące prowadzenie ewidencji sprzedażowej. Służy to m.in. monitorowaniu czy osiągane przychody nie przekroczyły dopuszczalnej kwoty. Pozwala również na ustalenie wartości sprzedaży, którą trzeba podsumować i rozliczyć w picie 36. Warto wspomnieć, że nawet w przypadku nierejestrowanej działalności możesz doświadczyć kontroli urzędowej.
W ramach działalności nierejestrowanej możesz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży w formie papierowej (np. zeszyt) lub elektronicznej (np. arkusz kalkulacyjny w programie Excel, Google Sheets itp.). Ważne jest, aby ewidencja była przejrzysta i zawierała wszystkie wymagane informacje.
W ewidencji powinny znaleźć się: data sprzedaży, opis sprzedaży (co zostało sprzedane, nazwa towaru lub usługi), kwota sprzedaży. Warto również wprowadzić kolumnę z kwotą narastającą i na bieżąco po każdej transakcji podliczać osiągnięty przychód w danym miesiącu.
Jeśli będziesz prowadził ewidencję sprzedaży nierzetelnie, organ podatkowy sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i na tej podstawie wyliczy kwotę podatku należnego ze sprzedaży.
Działalność nierejestrowana a obowiązek posiadania kasy fiskalnej
Jeżeli Twój obrót nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tys. zł, nie masz obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.
Uwaga! Od tej zasady są pewne odstępstwa. To znaczy, jeśli prowadzisz działalność nierejestrowaną, nie przekraczasz progu 20 tys. zł., ale sprzedajesz towary bądź usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej, musisz ją posiadać.
Do tej grupy należą przykładowo doradztwo podatkowe, usługi kosmetyczne, fryzjerskie i kosmetologiczne czy naprawa pojazdów silnikowych i motorowerów.
Pełną listę towarów i usług wymagających posiadania kasy fiskalnej znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Podsumowanie
Prowadzenie działalności nierejestrowanej jest proste i wymaga minimalnych formalności. Dzięki temu możesz przetestować swój pomysł na biznes bez dużych inwestycji i ryzyka, a także działać legalnie i efektywnie. Pamiętaj jednak, aby regularnie monitorować swoje przychody i prowadzić ewidencję sprzedaży, co pomoże ci uniknąć problemów związanych z przekroczeniem limitów przychodów związanych z tym konkretnym typem działalności.
Pamiętaj, że opisane w artykule przepisy mogą się zmieniać i zawsze należy sprawdzać ich aktualność, np. korzystając ze strony rządowej biznes.gov.
---
Poszukujesz pracy w sprzedaży?
Załóż darmowe konto pracownika, dodaj swoje CV i aplikuj jednym kliknięciem!
- Oferty pracy dopasowane do Twoich potrzeb.
- Dostęp online do Twojego aktualnego CV.
- Dostęp do statystyk ofert pracy na które aplikowałeś.
