W jakiej sytuacji przysługuje odprawa pieniężna?
Czym jest odprawa pieniężna?
Odprawa pieniężna to jednorazowe świadczenie finansowe dla pracownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn nieleżących po jego stronie. Może być przyznana indywidualnie lub w ramach zwolnienia grupowego (uwzględniana jest przy tym liczba osób zatrudnionych w zakładzie pracy). Kwestie związane z odprawami pieniężnymi zostały zawarte w ustawie z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Kiedy należy się odprawa pieniężna pracownikowi?
Ważne jest odniesienie się tutaj do definicji odprawy pieniężnej, tzn. wina musi leżeć wyłącznie po stronie pracodawcy.
Odprawa pieniężna, według wspomnianej wyżej ustawy, może być przyznana pracownikom, którzy są zwalniani:
- w ramach zwolnień grupowych,
- w trybie indywidualnym.
Pracownik musi mieć podpisaną umowę o pracę, jeżeli chce taką odprawę otrzymać. Nie ma znaczenia, czy umowa zawarta była na czas określony czy też nie.
Co więcej, odprawa pieniężna może przysługiwać również temu pracownikowi, któremu pracodawca wypowiedział nowe warunki dotyczące pracy bądź wynagrodzenia, a dany pracownik nie przyjął tych warunków.
Odprawa pieniężna nie zostanie przyznana tym osobom, których stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy z upłynięciem daty zawarcia umowy.
Sprawdź oferty pracy w sprzedaży 👇
Doradca Klienta
Brand Master - 27 - 50 zł brutto/h
Doradca Klienta
Zwolnienie grupowe
Jeśli chodzi o zwolnienia grupowe, przepisy mają zastosowane wtedy, gdy stosunek pracy rozwiązywany jest przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników (oczywiście z przyczyn nieleżących po ich stronie), gdy ustanie stosunku pracy nastąpiło na mocy wypowiedzenia wręczonego przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron, jeśli w okresie nieprzekraczającym 30 dni dane zwolnienie obejmuje grupę co najmniej:
- 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
- 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
- 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników – zwanego dalej grupowym zwolnieniem” (art. 1 omawianej ustawy).
Pracownik może ubiegać się o odprawę, nawet jeśli liczba pracowników określona w artykule 1 jest zmniejsza. Wynika to z art. 10 ust. 1 o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, mówiącego o tym, że „w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.”
Zwolnienie indywidualne
Do otrzymania odprawy nie tylko są uprawnieni pracownicy zwalniani grupowo, lecz także osoby zwalniane indywidualnie - mówi o tym art. 10 omawianej ustawy. Jednak w takim przypadku pracodawca musi zatrudniać co najmniej 20 pracowników. Również w tym przypadku należy pamiętać, że przyczyny zwolnienia muszą leżeć po stronie pracodawcy i to one są jedyną podstawą w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Może to być np.: likwidacja stanowisk, ogłoszenie upadłości firmy czy ogłoszenie likwidacji firmy.
Czy pracownik ma prawo do 3-miesięcznej odprawy gdy umowa zostanie rozwiązana za porozumieniem stron?
Tak! Umowa nie musi być wyłącznie rozwiązana przez oświadczenie jednej ze stron. Jednak jeśli zdecydujesz się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i chcesz zachować swoje prawo do odprawy, będziesz musiał udowodnić, że to rozwiązanie zainicjował pracodawca.
Co więcej, przepisy stosuje się także wobec tych pracowników, którym zostało wręczone wypowiedzenie zmieniające, a na które pracownik nie wyraził zgody i w następstwie którego została rozwiązana umowa.
Jaka kwota przysługuje przy odprawie?
Na podstawie artykułu 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, pracownikowi zatrudnionemu u danego pracodawcy, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w kwocie:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, gdy był on zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, gdy był zatrudniony od 2 do 8 lat,
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, gdy był zatrudniony ponad 8 lat.
Co więcej, jak określa art. 36, do stażu zakładowego pracownika wlicza się dodatkowo okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jednak tylko w przypadku, gdy zmiana pracodawcy nastąpiła poprzez przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę lub jeżeli nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego właśnie pracownika. W takich okolicznościach przysługującą pracownikowi odprawę pieniężną ustala się według reguł, jakie obowiązują przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Jaka jest maksymalna kwota odprawy?
Ważną informacją jest fakt, że wysokość odprawy pieniężnej nie może przekroczyć 15-krotnej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje w dniu rozwiązania stosunku pracy. Przykładowo - jeżeli w dniu rozwiązania umowy o pracę minimalne wynagrodzenie wynosiło 3600 zł brutto, to pracownik może uzyskać odprawę pieniężną w kwocie maksymalnej 54 000 zł brutto.
Kiedy powinna zostać wypłacona odprawa pieniężna?
Odprawa powinna zostać wypłacona najpóźniej do czasu upłynięcia ostatniego dnia trwania stosunku pracy, zgodnie z obowiązującymi u danego pracodawcy wewnętrznymi zasadami wypłaty wynagrodzenia. Jeżeli do czasu tego terminu nie zostanie wypłacona należna kwota, pracownik będzie mógł zażądać dodatkowo odsetek za powstałe opóźnienie w zapłacie odprawy, jeżeli będzie dochodził swoich roszczeń przed Sądem Pracy.
W jakiej sytuacji pracodawca może ustalić korzystniejsze warunki wypłaty odprawy?
Pracodawcy mogą ustalać dla swoich pracowników korzystniejsze warunki wypłacenia odprawy (niezależnie od zawartych w ustawie regulacji o zwolnieniach grupowych). Nawet pracodawcy mniejszych firm (zatrudniających mniej niż 20 osób) mogą ustalić swoje własne, wewnętrzne zasady zgodnie z którymi pracownicy będą mogli otrzymać odprawę.
Zasady te nie muszą pokrywać się z treścią omawianej już ustawy. Przykładowo - wewnętrzne przepisy firmowe mogą wymagać innego niż w ustawie stażu pracy u pracodawcy, inną liczbę zwalnianych pracowników w danym miesiącu czy inne wytyczne umożliwiające pracownikom nabycie prawa do odprawy pieniężnej.
Co więcej, pracodawca może przyznać swoim pracownikom dodatkowe odprawy. Wypłata jej przez pracodawcę nie koliduje z ustawą o zwolnieniach grupowych, ani z Kodeksem Pracy.
Podsumowanie
Podsumowując, kluczowym kryterium otrzymania odprawy przez pracownika jest rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niezależnych od niego. Kolejnym istotnym wymogiem jest zatrudnianie przez pracodawcę w swoim zakładzie pracy co najmniej 20 pracowników. Odprawa może zostać przyznana pracownikowi zarówno w trybie zwolnienia grupowego jak i przy zwolnieniu indywidualnym. Wysokość otrzymanej odprawy jest zależna od stażu pracy, jednak nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania umowy. Odprawa powinna zostać wypłacona najpóźniej w terminie do upłynięcia ostatniego dnia trwania stosunku pracy. Nie tylko wypowiedzenie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy jest podstawą otrzymania pieniędzy, ale również rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, jednak przy wyłącznej inicjatywie pracodawcy. Pracodawca może również zaproponować swoim pracownikom korzystniejszą odprawę na podstawie własnych, wewnętrznych przepisów w firmie.
---
Poszukujesz pracy w sprzedaży?
Załóż darmowe konto pracownika, dodaj swoje CV i aplikuj jednym kliknięciem!
- Oferty pracy dopasowane do Twoich potrzeb.
- Dostęp online do Twojego aktualnego CV.
- Dostęp do statystyk ofert pracy na które aplikowałeś.
