Praca w sprzedaży

Przepisy KP, a temperatura w pracy

2023-08-24 13:47:42

Dlaczego komfort termiczny w biurze jest ważny?

Jednym z czynników, mających wpływ na komfort pracowników w miejscu pracy, jest temperatura. Zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka temperatura, wpływa niekorzystnie na komfort pracowników, jakość pracy, może zmniejszać efektywność jednostek jak i całego zespołu. Co więcej, temperatura w pracy może być niekorzystnia również dla zdrowia i życia pracowników, powodując np. przeziębienia, zawroty głowy czy omdlenia.

Jesteś zainteresowany tym tematem? Interesuje Cię, jaka jest minimalna i maksymalna temperatura w miejscu pracy? Dowiedz się więcej na ten temat czytając poniższy artykuł!

Temperatura w miejscu pracy a bezpieczeństwo pracowników

Kodeks pracy zobowiązuje, aby pracodawca zapewnił swoim pracownikom bezpieczne oraz higieniczne warunki pracy.

Temperatura w miejscu pracy nie może szkodzić zdrowiu czy utrudniać wykonywania obowiązków. W razie, gdy warunki pracy nie spełniają przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia lub gdy wykonywana praca stwarza niebezpieczeństwo również innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy. Musi przy tym zawiadomić niezwłocznie przełożonego o zaistniałej sytuacji.

Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Optymalna temperatura w miejscu pracy

Jeśli chodzi o zakres optymalnej temperatury, według specjalistów z Instytutu Medycyny Pracy, w miejscu pracy powinna ona wynosić:

20–22,8°C – podczas pracy lekkiej lub siedzącej zimą,
23,9–26,7°C – podczas pracy lekkiej lub siedzącej latem,
18,3°C – przy średnio ciężkiej pracy fizycznej,
15,5°C – przy bardzo ciężkiej pracy fizycznej.

Temperatura maksymalna w pracy – co na to przepisy BHP?

W miejscu pracy maksymalna temperatura nie jest uregulowana przez żadne przepisy. Ustawodawca nie określił jasno, jakie są obowiązki pracodawcy w tym aspekcie. W pomieszczeniach typu huta szkła lub odlewnia względy technologiczne sprawiają, że będzie tam zawsze gorąco. Ustalenie wysokości maksymalnej temperatury pracy w biurze również nie jest takie proste. Ustawodawca nie zdecydował się jej jasno określić, z wyjątkiem przepisów dotyczących pracowników młodocianych, o których mowa w dalszej części artykułu.

Pomimo braku jasno określonej wysokości wprowadzono pewne reguły. Według specjalistów BHP, maksymalna temperatura to:

28 stopni Celsjusza - przy ciężkiej pracy fizycznej,
26 stopni Celsjusza - w przypadku szczególnych warunków pracy,
30 stopni Celsjusza - w przypadku pracy biurowej, pomieszczeniach biurowych.

Jeśli zostaną przekroczone normy maksymalnej temperatury, nakłada to pracodawcę dodatkowe obowiązki. Jeśli wysokość maksymalnej temperatury pracy na zewnątrz wyniesie ponad 25 stopni Celsjusza lub w przypadku pracy biurowej 28 stopni Celsjusza , pracodawca musi zapewnić pracownikom między innymi dostęp do wody lub innych napoi.

To są jednak tylko zalecenia, a nie obowiązujące prawnie wytyczne.

Wpływaj na temperaturę aranżacją i wyposażeniem

Na temperaturę można wpłynąć przy pomocy modyfikacji wnętrza pomieszczeń, w których przebywają pracownicy. Przykładowe takie modyfikacje znajdują się poniżej:

Okna oraz świetliki przeznaczone do wietrzenia pomieszczeń powinny być wyposażone w urządzenia pozwalające na otwieranie ich w łatwy sposób, bezpieczny z poziomu podłogi jak i na ustawianie części otwieranych w pożądanym położeniu.
Gdy pracownicy pracują w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest ciągle wyższa niż 30°C należy zapewnić im łatwo dostępne pomieszczenia, które są przeznaczone do wypoczynku pracowników. Powinny być one wyposażone w stoły oraz krzesła z oparciami spełniającymi wymagania ergonomii.
Podczas korzystania z urządzeń wentylacyjnych należy stosować środki zmniejszające natężenie jak i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań, które te urządzenia powodują.
Należy pamiętać, że klimatyzacja nie może powodować przeciągów i wyziębienia pomieszczeń pracy, tzn. strumień powietrza nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.

Minimalna temperatura w miejscu pracy

Minimalną temperaturę w miejscu pracy określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Według wymienionego rozporządzenia, zgodnie z § 30, dopuszczalna temperatura jest zależna od rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do wykonywania swoich obowiązków) i miejsca, w którym jest wykonywana.

W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę, która będzie odpowiednia do metod pracy oraz wysiłku fizycznego włożonego w jej wykonanie. Ta temperatura nie może być jednak niższa niż 14 stopni Celsjusza, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają.

W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna oraz w pomieszczeniach biurowych, minimalna temperatura to 18 stopni Celsjusza.

W każdym pomieszczeniu pracy, w którym nie można utrzymać temperatury zgodnej z obecnymi przepisami, należy zapewnić pracownikom lokalne ogrzewanie (np. stosowanie grzejników).

Jeżeli przepisy nie są spełnione, w pierwszej kolejności należy powiadomić o tym pracodawcę. Pracodawca ponosi odpowiedzialność w przypadku niezapewnienia odpowiedniej w pomieszczeniu pracy. Jeśli złamie przepisy bhp, według Kodeksu pracy, grozi mu kara grzywny, której maksymalna wysokość może wynosić nawet 30 tysięcy złotych.

Temperatura w miejscu pracy na zewnątrz - wysoka temperatura

Jeśli chodzi o miejsca pracy znajdujące się na zewnątrz powinny być tak zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami, w szczególności związanymi z warunkami atmosferycznymi, takimi jak opady, silny wiatr, zbyt wysoka lub niska temperatura.

Gdy pracownicy przez długi czas przebywają na słońcu, może to mieć konsekwencje w postaci udaru, oparzeń słonecznych różnego stopnia, w tym pojawieniu się pęcherzy, starzenia się skóry oraz w najgorszym przypadku - raka skóry. Aby uniknąć narażenia na słońce, wskazane jest, aby pracownicy:

nosili nakrycia głowy,
nosili koszule z długimi rękawami czy luźne ubrania o bliskim splocie,
mieli częste przerwy na odpoczynek, a przerwy te odbywały się w cieniu,
jeśli to możliwe, wykonywali swoje obowiązki w chłodniejszych porach dnia,
mieli skrócony czas pracy lub rotację na stanowiskach pracy,
zostali przeszkoleni w zakresie oznak przegrzania oraz zasad udzielania pierwszej pomocy
byli monitorowani pod kątem oznak pogorszenia stanu zdrowia przez pracodawcę lub osobę wskazaną przez pracodawcę
posiadali zdatną do picia wodę lub inne napoje.

Temperatura w miejscu pracy na zewnątrz - niska temperatura

Praca na otwartej przestrzeni, kiedy temperatury są zbyt niskie, wymaga stosowania specjalnej odzieży ciepłochronnej. Odzież tą możemy podzielić na odzież chroniącą przed zimnem (przeznaczoną do pracy w temperaturach poniżej 5°C) i odzież chroniącą przed chłodem (do pracy w temperaturach do –5°C). Dotyczy to również pracy w nieogrzewanych pomieszczeniach lub w chłodniach. Przy wykonywaniu pracy na zewnątrz należy zapewnić pomieszczenie, w którym pracownicy ogrzeją się lub zmienią odzież. Temperatura w takich pomieszczeniach powinna wynosić minimum 16°C. Jeśli nie jest to możliwe, należy zapewnić odpowiednio urządzone źródło ciepła.

Obowiązek zapewnienia napojów dla pracowników

Pracodawca powinien zaspokajać potrzeby pracowników, jeśli chodzi o nawodnienie. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku, w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, jeśli temperatura w pracy przekracza 28°C w zamkniętych pomieszczeniach lub 25°C na zewnątrz, pracodawca powinien zapewnić pracownikom bezpłatne napoje chłodzące.

Pracownikom powinna być zapewniona nie tylko woda, ale i inne napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Napoje powinny być odpowiednio zimne w zależności od warunków wykonywania pracy. Co więcej, w przypadku występowania mikroklimatu gorącego, napoje te powinny być wzbogacone o witaminy i sole mineralne. Rodzaj napojów chłodzących nie został określony w przepisach.

Przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze czy wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, ilość wody przypadająca na pracownika do celów higienicznych nie powinna być mniejsza niż 90 litrów.

Jeśli obowiązek zapewnienia zimnych napojów dla pracowników nie zostanie spełniony, pracodawca może być zagrożony karą grzywny od 1 do nawet 30 tys. zł. Decyduje o tym Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Obowiązek zagwarantowania posiłków

Oprócz napojów, pracownikom należy zapewnić również posiłki. Według publikacji Państwowej Inspekcji Pracy: "Praca w wysokich i niskich temperaturach", wydawanie posiłków zależy od charakteru wykonywanej pracy. Posiłki powinny być zapewnione pracownikom wykonującym prace:

"związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1 500 kcal (6 280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1 000 kcal (4 187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25°C,
związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1 500 kcal (6 280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1 000 kcal (4 187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym. Za okres zimowy uważa się okres od dnia 1 listopada do dnia 31 marca."

Przy jakiej temperaturze skraca się czas pracy?

Pracodawca może skrócić czas pracy, gdy temperatura jest zbyt wysoka i może stanowić zagrożenie dla pracowników. Należy pamiętać, że nie jest to obowiązek, a jedynie wykaz dobrej woli. Przepisy nie określają maksymalnej temperatury, która zakłada skrócenie dnia pracy. Co ważne, pracownikowi wcześniej wysłanemu do domu przysługuje pełne wynagrodzenie.

Ochrona kobiet w ciąży

W przypadku kobiet w ciąży i karmiących należy pamiętać, że nie mogą one wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących wpływać niekorzystnie na przebieg ciąży lub karmienie dziecka.

Takie prace, według Państwowej Inspekcji Pracy, to między innymi:

"prace wykonywane w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV jest większy od 1,0,
prace wykonywane w mikroklimacie zimnym w warunkach, w których wskaźnik PMV jest mniejszy od −1,0,
prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej."

Dla wyjaśnienia: PMV to wskaźnik przewidujący średnią ocenę dużej grupy osób, które określają swoje wrażenia cieplne w siedmiostopniowej skali ocen: od –3 (zimno) do +3 (gorąco).

Ochrona pracownika młodocianego

Według Kodeksu pracy, osoba młodociana to osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma mniej niż 18 lat.

Według Państwowej Inspekcji Pracy, zabrania się zatrudniania osób młodocianych przy pracach:

"w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniach o temperaturze pośredniej,
w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65%, a także w warunkach bezpośredniego oddziaływania otwartego źródła promieniowania, np.: obsługa suszarni, wytapianie, rozlewanie i odlewanie metali lub ich stopów, obsługa pieców do termicznej obsługi cieplnej, bezpośrednia obsługa pieców piekarniczych,
w temperaturze powietrza niższej niż 14°C, również przy wilgotności względnej wyższej niż 65%, np.: prace w chłodniach, przechowalniach produktów żywnościowych, zamrażalniach, również prace w warunkach narażających na stałe przemakanie odzieży, powodujące naruszenie bilansu cieplnego u młodych pracowników."