Praca w sprzedaży

Jak zamknąć działalność gospodarczą? Poradnik

2024-01-07 11:27:08

Zamknięcie działalności gospodarczej

Jeśli chcesz zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej lub spółki niebędącej osobowością prawną według przepisów musisz dopełnić wszelkich obowiązków formalnych związanych z jej zamknięciem. Obejmuje to zakończenie prowadzonej dokumentacji firmowej oraz wypełnienie wszelkich formalności związanych z wyrejestrowaniem w urzędach oraz instytucjach. Formalności te różnią się w zależności od rodzaju firmy (jednoosobowa, cywilna itd.). Jak jednak dokładnie wygląda zakończenie prowadzenia działalności? Dowiesz się z tego artykułu!

O czym powinieneś pamiętać przed zamknięciem działalności gospodarczej?

Jeśli chcesz zamknąć firmę, powinieneś wcześniej pamiętać o takich sprawach jak:

spłata wszystkich zobowiązań przedsiębiorstwa, w tym całości ewentualnego zadłużenia,
upłynnienie majątku firmy,
sporządzenie właściwej dokumentacji na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym i z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

To jednak tylko ogólny schemat, który musi być dostosowany do konkretnych okoliczności, zwłaszcza do formy prawnej prowadzonej działalności. Ten aspekt decyduje o tym, jak konkretnie będzie przebiegała likwidacja firmy.

Jak wyrejestrować jednoosobową działalność gospodarczą?

Aby zamknąć jednoosobową działalność gospodarczą powinieneś złożyć wniosek na formularzu CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) który jest tym samym wnioskiem o wykreślenie z owej ewidencji. Możesz go złożyć:

online poprzez stronę Biznes.gov.pl (możesz podpisać wniosek profilem zaufanym lub podpisem kwalifikowanym),
osobiście, udając się do urzędu miasta lub gminy i okazując dokument tożsamości (możesz przynieść już wypełniony lub wypełnić na miejscu). Otrzymasz pokwitowanie od urzędnika dotyczące przyjęcia wniosku,
pocztą, jednak autentyczność swojego podpisu musisz potwierdzić u notariusza. Poświadczenie wraz z formularzem CEIDG należy przesłać do urzędu miasta lub gminy.

Wykreślenie z ewidencji następuje w chwili zamieszczenia danych w CEIDG. Na wykreślenie działalności gospodarczej najdłużej czeka się przy tej ostatniej opcji, gdyż następuje ono najpóźniej w następnym dniu roboczym po dniu wpływu wniosku do urzędu. Natomiast w pozostałych dwóch wariantach działalność zostaje wykreślona maksymalnie do następnego dnia roboczego po dniu wysłania wniosku elektronicznego lub złożenia go osobiście w urzędzie miasta/gminy.

Zaświadczenie o wykreśleniu firmy możesz pobrać ze strony internetowej CEIDG, a dokładniej z bazy przedsiębiorców. Należy wyszukać w niej swoją działalność a następnie pobrać dokument.

Pamiętaj, że wniosek CEIDG o wyrejestrowanie działalności gospodarczej musisz złożyć do 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności, czyli od ostatniego dnia jej wykonywania).

Czy muszę informować urząd skarbowy, ZUS i KRUS o zakończeniu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej?

O zamknięciu działalności gospodarczej nie musisz informować urzędu skarbowego. Informację o wykreśleniu firmy automatycznie przesyła do niego CEIDG. Jednak jest od tej zasady wyjątek.

Gdy opłacasz podatek w formie karty podatkowej i chcesz zamknąć swoją działalność, musisz złożyć w urzędzie skarbowym formularz PIT-16Z. Jest to oświadczenie podatnika, które dotyczy dnia zaprzestania prowadzenia działalności opodatkowanej kartą podatkową. Po jego złożeniu urząd określi prawidłowy podatek dla celów karty podatkowej, dzięki czemu zapłacisz kartę podatkową proporcjonalnie do okresu prowadzenia firmy.

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) oraz Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) - CEIDG automatycznie wysyła informacje o likwidacji firmy do tych instytucji.

Jak wyrejestrować spółkę cywilną?

Likwidacja działalności gospodarczej w przypadku spółki cywilnej jest nieco bardziej skomplikowana. Po pierwsze, wszyscy wspólnicy spółki muszą zdecydować, czy chcą samodzielnie kontynuować prowadzenie owej spółki.

Jeżeli nie zamierzają jej prowadzić samodzielnie, muszą (podobnie jak w przypadku likwidacji działalności jednoosobowej) złożyć wniosek o wykreślenie działalności z rejestru. Jeżeli jednak któraś z osób chce zakończyć działalność w spółce, ale zdecydowała się na samodzielną kontynuację, wówczas musi złożyć wniosek o zmianę danych w firmie do CEIDG.

Oprócz wykreślenia/aktualizacji wpisu w CEIDG właściciele spółki muszą pamiętać, aby zlikwidować numery identyfikacyjne spółki. Dokonuje się tego poprzez złożenie dwóch formularzy: NIP-2 do urzędu skarbowego (wszyscy wspólnicy lub ich pełnomocnicy powinni złożyć taki dokument) oraz RG-OP do Głównego Urzędu Statystycznego. (pod wnioskiem do GUS powinni podpisać się wszyscy wspólnicy lub ich pełnomocnicy).

Rola ZUS w wyrejestrowaniu firmy

Jak już wspomniano, jeżeli złożysz wniosek do CEIDG o wyrejestrowanie firmy, nastąpi automatyczne wyrejestrowanie Twojej osoby z ZUS jako płatnika składek (placówka sporządzi za ciebie formularz ZUS ZWPA).

Jednak z punktu widzenia obowiązków wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak sama nazwa wskazuje, jest wyrejestrowanie się przez przedsiębiorcę jako płatnika składek. Powinieneś przy tym wiedzieć, że musisz w dodatku wyrejestrować z ubezpieczeń te osoby, które do nich zgłosiłeś, tzn. siebie, członków rodziny i współpracowników. Zrobisz to poprzez formularze: ZUS ZWUA (wyrejestrowanie osoby prowadzącej działalność oraz współpracujących) i ZUS ZCNA (wyrejestrowanie członków rodziny osoby ubezpieczonej, tzn. osoby prowadzącej działalność i osoby współpracującej). Te formularze możesz dołączyć do wniosku o wyrejestrowanie firmy w CEIDG lub bezpośrednio w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w ciągu 7 dni od daty ustania obowiązku ubezpieczeń - w formie papierowej lub online.

Jeżeli chodzi o ubezpieczenia społeczne, ostatnią składkę zapłacisz w kolejnym miesiącu od zamknięcia firmy. Będzie ona proporcjonalna do okresu prowadzenia działalności gospodarczej, tzn. jeżeli przykładowo złożysz wniosek w połowie miesiąca, będziesz zobowiązany do zapłaty połowy składki.

Natomiast jeżeli mówimy o składce na ubezpieczenie zdrowotne musisz ją opłacić w pełnej wysokości. Będzie ono obowiązywało przez 30 dni od daty zakończenia działalności.

Wykaz składników majątku

Z punktu widzenia obowiązków podatkowych, podczas likwidacji działalności gospodarczej, należy:

opracować spis z natury na dzień zamknięcia działalności,
sporządzić wykaz składników majątku firmy.

Przy likwidacji działalności gospodarczej przygotowuje się również wykaz składników majątku firmy. Powinien on zawierać:

nazwę składnika majątku firmy,
datę nabycia tego składnika,
kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika oraz kwotę poniesioną za nabycie składnika, która została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów,
wartość nabywczą składnika majątku firmy.

W wykazie umieść również te towary, które na dzień jego sporządzenia znajdują się na stanie firmy, jednak nie są twoją własnością. Nie masz obowiązku ich wyceniania, wystarczy podać czyją są własnością.

Nie musisz przekazywać wykazu składników majątku do urzędu skarbowego. Ten dokument wystarczy przechowywać w swoim miejscu zamieszkania przez 5 lat, aby w razie potrzeby pokazać go organom podatkowym.

Składniki majątku stanowią Twoją własność i nie są uwzględniane podczas ustalania dochodu na dzień zamknięcia działalności, nie podlegają tym samym opodatkowaniu na ten dzień. Pamiętaj jednak, że sprzedaż majątku, który pozostał po likwidacji firmy, w ciągu 6 lat od zakończenia prowadzenia działalności oznacza uzyskanie przychodu, który musi zostać opodatkowany.

Spis z natury dla celów podatku PIT

Spis z natury jest to określenie faktycznych stanów posiadanych towarów rzeczowych w firmie. Podlegają mu towary handlowe, materiały (surowce) zarówno podstawowe jak i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki, odpady oraz wyposażenie (jeśli jesteś opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym). Nie zamieszczasz w nim środków trwałych (to np. samochód osobowy lub laptop). Spis z natury przygotowuje się tylko w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów. Jeśli jesteś opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zamiast tworzenia spisu z natury musisz jedynie przygotować wykaz składników majątku.

Spis z natury powinien zawierać następujące informacje:

imię i nazwisko właściciela firmy,
data sporządzenia spisu z natury,
szczegółowe określenie towaru oraz innych składników,
wartość, która wynika z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, tzn. łączną wartość spisu z natury,
wartość pomniejszenia, która jest wynikiem regulacji dotyczącej zatorów płatniczych,
wraz ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie,
podpis właściciela firmy.

Spis z natury dla celów PIT nie ma konkretnego wzoru. Wartość spisu należy dodać do PKPiR lub do ewidencji przychodów.

Spis z natury dla celów podatku VAT

Chcesz zamknąć działalność ale jesteś płatnikiem podatku VAT? Pamiętaj, aby rozliczyć się z urzędem skarbowym w zakresie podatku od towarów i usług. W tym celu musisz przygotować odrębny spis z natury dla celów VAT oraz poinformować urząd skarbowy o zaprzestaniu wykonywania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W tym spisie musisz wykazać te towary, do których podczas zakupu przysługiwało Ci prawo do odliczenia VAT oraz które na dzień likwidacji działalności pozostają w Twojej firmie. Nie uwzględniaj towarów, w których nie mogłeś skorzystać z prawa do odliczenia VAT. Jeżeli jednak dobrowolnie zrezygnowałeś z odliczenia tego podatku przy zakupie danego towaru, musisz go również dodać do spisu z natury. O zamiarze stworzenia tego spisu nie musisz informować urzędu skarbowego.

Nie ma ustalonego wzoru, jaki powinien mieć spis z natury. Urzędy skarbowe udostępniają własne druki, z których możesz skorzystać podczas jego tworzenia.

Wszelkie towary zawarte w spisie musisz odpowiednio wycenić, Możesz to zrobić na podstawie:

ceny zakupu, czyli ceny faktycznie zapłaconej. Jest to kwota pomniejsza o ewentualne rabaty oraz o odliczony VAT, po powiększeniu jej o należne cło, podatek akcyzowy i dodatkowe opłaty celne (w przypadku towarów importowanych).
ceny zakupu takich samych lub podobnych składników, jeśli otrzymasz towary w darowiźnie lub spadku.
ceny nabycia, czyli ceny zakupu powiększonej o koszty powstałe od chwili zakupu towarów do chwili ich złożenia w magazynie (koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze).
cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu. Wykorzystywane jest to wtedy, gdy ceny rynkowe są niższe od cen zakupu lub nabycia danych towarów (np. zakupiony laptop za 5 tysięcy dwa lata temu, w dniu sporządzenia spisu kosztuje 3 tysiące). Jeżeli zdecydujesz się na taki sposób wyceny, w spisie z natury przy poszczególnych pozycjach musisz uwidocznić jednostkową cenę zakupu/ nabycia danego towaru.

Wycena składników majątku powinna nastąpić do 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury. Majątek wykazany w spisie z natury podlega opodatkowaniu, a datą powstania obowiązku podatkowego jest dzień zakończenia prowadzenia działalności.

W deklaracji podatkowej VAT musisz uwzględnić kwoty podatku należnego i naliczonego, które są związane ze sprzedażą i zakupami dokonanymi w ostatnim okresie rozliczeniowym oraz kwotę podatku należnego, która wynika ze spisu z natury. Powinieneś złożyć ostatnią deklarację VAT-7 (dla rozliczeń miesięcznych) lub VAT-7K (dla rozliczeń kwartalnych). Jeżeli byłeś płatnikiem VAT, powinieneś złożyć do urzędu skarbowego deklarację VAT-Z (o wyrejestrowanie płatnika podatku od towarów i usług z VAT) do 7 dni od daty likwidacji.

W przypadku, gdy wyprzedałeś cały majątek i towary handlowe przed zamknięciem firmy, do ostatniej składanej deklaracji VAT powinieneś dołączyć informację, że wartość towarów, które powinny być objęte spisem, wynosi 0 zł.

Podatek za ostatni miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej

Jeżeli chodzi o ostatni miesiąc prowadzonej działalności należy dokonać opłaty:

na dotychczasowych zasadach - jeżeli jesteś opodatkowany według skali podatkowej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub podatkiem liniowym,
w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień do dnia zaprzestania działalności – jeżeli jesteś opodatkowany na zasadach karty podatkowej.

Natomiast deklaracje roczne musisz złożyć w terminach przewidzianych dla zeznań podatkowych.

Wyrejestrowanie kasy fiskalnej

Jeśli korzystałeś z kas fiskalnych, w ostatnim dniu prowadzenia działalności, musisz dokonać wystawienia raportu dobowego (bez względu na rodzaj używanej kasy) i miesięcznego (jeśli korzystasz z kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii). Następnie zmień tryb pracy kasy na tryb „do odczytu”. W kasie on-line tryb ten zmienia się automatycznie. Jeśli chodzi o kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii zmianę trybu powinien zrobić serwisant. Serwisant musi również stworzyć odczyt pamięci (polega na wystawieniu raportu fiskalnego rozliczeniowego lub łącznego raportu fiskalnego rozliczeniowego, które podsumowują wszystkie raporty dobowe wystawione za pośrednictwem kasy) oraz sporządzić protokół z odczytu pamięci kasy fiskalnej (obecne przepisy nie wymagają obecności pracownika urzędu skarbowego). Protokół wraz z raportem fiskalnym rozliczeniowym oraz wnioskiem o wyrejestrowanie kasy z ewidencji kas należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 5 dni od dnia ich sporządzenia. Wniosek powinien zawierać: dane podatnika, 3 numery kasy fiskalnej (unikatowy, fabryczny, ewidencyjny), datę fiskalizacji, miejsce instalacji kasy (adres siedziby firmy) i powód wyrejestrowania kasy.

Rozwiązanie umów z pracownikami

Pamiętaj, że jeżeli zatrudniasz w swojej firmie pracowników, musisz rozwiązać z nimi umowę. Wszystko oczywiście zależy od rodzaju zawartej umowy i zapisanych w niej założeń. Skupiając się jednak na umowie o pracę, możesz ją rozwiązać za porozumieniem stron lub z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Nie możesz rozwiązać umowy z pracownikiem bez okresu wypowiedzenia, jeżeli nie masz ku temu solidnych podstaw.

Więcej na ten temat dowiesz się ze strony Biznes.gov.pl - Jak zakończyć współpracę pracodawcy z pracownikiem.

Zawsze sprawdzaj aktualne wytyczne

Pamiętaj, że prawo ciągle się zmienia. Ten artykuł może stanowić dla Ciebie podpowiedź, wyjaśniać pewne kwestie związane z zamknięciem działalności gospodarczej.

Pamiętaj jednak, że nie jest on dokumentem prawnym. Każdorazowo zatem jesteś zobowiązany do sprawdzenia faktycznie obowiązujących przepisów na oficjalnej stronie państwowej Biznes.gov.pl.

---