Praca w sprzedaży

Ścieżka kariery zawodowej w sprzedaży

2023-10-19 16:07:39

Czy ścieżka kariery zawodowej ma sens?

Ścieżka kariery zawodowej w sprzedaży to długotrwały i wymagający proces, seria następujących po sobie stanowisk. Z pewnością wymaga masy motywacji, chęci do ciągłego rozwoju i przede wszystkim satysfakcji z tego co się robi. Planowanie ścieżki kariery zawodowej to sprawa indywidualna dla każdej osoby. Każdy ma inne plany co do swojego rozwoju.

Jednak jaki jest sens podążania ścieżką kariery zawodowej? Jest to na pewno spełnienie ambicji, podnoszenie swojego prestiżu, większe zarobki, nabywanie nowych doświadczeń, poczucie, że ma się ogromną wiedzę na dany temat i że jest się komuś potrzebnym.

Jak zatem zaplanować własną ścieżkę kariery? Jakie określić cele zawodowe przy planowaniu kariery? Jak może wyglądać przykładowa ścieżka kariery w sprzedaży? To wszystko w tym artykule!

Praca a kariera - czy jest jakaś różnica?

Słowa "praca" i "kariera" - czy można używać ich naprzemiennie? Wbrew temu co może się niektórym wydawać to nie są synonimy. Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy tymi słowami. Praca to zajęcie, które masz lub wykonujesz w danej chwili. Kariera zaś określa życie zawodowe w czasie - może zawierać jedną lub kilka prac, ale w tej samej dziedzinie.

Przykład:

Jeśli chcesz zostać Dyrektorem Sprzedaży, zaczynasz od pracy asystenta w dziale obsługi klienta. Po kilku latach możesz stać się Przedstawicielem Handlowym, a jeszcze później - upragnionym Dyrektorem Sprzedaży. Trzy różne prace, a ścieżka kariery pozostaje ta sama.

Etapy planowania ścieżki kariery zawodowej

Planowanie ścieżki kariery zawodowej musi opierać się na własnej samoświadomości. Aby dobrze zaplanować ten proces:

Zidentyfikuj, w czym jesteś naprawdę dobry, jakie są Twoje mocne i słabe strony, co lubisz robić, co Cię wyróżnia spośród innych. Stworzysz dzięki temu obraz własnej osoby. Możesz wykorzystać wiele darmowych narzędzi, np. analizę SWOT.
Eksploracja zawodowa, czyli podejmij działania takie jak: badanie profili zawodowych, prowadzenie wywiadów odnośnie danej ścieżki zawodowej, udział w targach pracy, zbieranie informacji o rynku. Jednym słowem - wybierz najlepszy dla Twojej osoby istniejący na rynku zawód. Weź pod uwagę te profesje, które będą odpowiadać obrazowi Twojej osoby (cechy, umiejętności itd.). Pamiętaj - zawsze możesz zmienić ścieżkę kariery zawodowej jeśli jakiś zawód nie przypadnie Ci do gustu.
Zaplanuj krótkoterminowe i długoterminowe cele zawodowe. Cele zawodowe powinny być dostosowane do Twoich potrzeb finansowych oraz uwzględniać poszerzanie kompetencji (zdobycie odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia - profil klasy liceum, kierunek technikum, kierunek studiów, pierwsza praca, rozwój kompetencji zawodowych, w tym kursy doszkalające, rozwój kompetencji miękkich). Cele powinny być ambitne, ale realne do osiągnięcia. Stworzy to klarowną ścieżkę kariery zawodowej.
Podejmuj dobre decyzje dla samego siebie.

Podjęcie decyzji o wyborze własnej ścieżki rozwoju zawodowego powinno być odpowiednio przemyślane. To zadanie będzie rzutować na Twoją przyszłość, stąd trzeba się do niego dobrze przygotować. Spontaniczne decyzje raczej nie będą w tym przypadku dobrym pomysłem.

Etapy planowania ścieżki kariery zawodowej w sprzedaży - od czego zacząć?

Omówmy dokładnie wymienione powyżej punkty w kontekście kariery w sprzedaży.

Zadajesz sobie pytanie - czy branża handlowa jest dla Ciebie? Czy warto planować w niej ścieżkę kariery zawodowej?

Wypisz na początku kolejno:

Mocne strony,
Słabe strony,
Hobby, co lubisz robić?
Czym się wyróżniasz spośród innych osób? Co Ci wychodzi lepiej niż innym?

Takie zadanie dobrze jest wykonać jak najwcześniej, jeszcze przed wyborem profilu klasy w liceum lub kierunku w technikum. Jednak nie przejmuj się, jeśli jesteś już dawno po skończonej szkole średniej. Nie jest za późno na wybór ścieżki zawodowej. Często młode osoby po wypisaniu listy mocnych stron nadal nie wiedzą, co robić dalej. Często nawet nie są w stanie powiedzieć, co tak naprawdę lubią robić najbardziej. Czasami dopiero w życiu dorosłym odkrywa się swoją prawdziwą pasję.

Możesz poprosić o pomoc bliskich w celu zidentyfikowania własnych umiejętności i cech charakteru. Oni często dostrzegają te cechy bądź umiejętności, których my sami nie zauważamy lub nie uważamy za coś niezwykłego.

Mocne strony/cechy, które powinien posiadać Przedstawiciel Handlowy to między innymi:

empatia oraz zdolności komunikacyjne,
bogate słownictwo,
umiejętność słuchania innych,
upór i determinacja,
siła przekonywania,
radzenie sobie ze stresem,
umiejętne zarządzanie czasem,
radzenie sobie z presją czasu i wyniku,
pewność siebie.

Zastanów się, czy wymienione powyżej cechy dotyczą również Ciebie. Niektóre z tych cen, jak np. słownictwo można spróbować ćwiczyć. Jednak jeśli jesteś osobą, która nie lubi kontaktu z ludźmi, raczej nie odnajdziesz się w roli Przedstawiciela Handlowego czy innego pracownika sprzedaży, którego praca w głównej mierze na tym polega. A nawet jeśli uprzesz się i otrzymasz pracę na tym stanowisku, nie będzie sprawiała Ci ona satysfakcji.

Jeśli chcesz przeczytać więcej na temat cech, jakie powinien mieć każdy handlowiec, zajrzyj do artykułu pt.: "18 kluczowych kompetencji dobrego handlowca".

Poznaj bliżej zawody związane ze sprzedażą

Jeśli znasz już obraz własnej osoby i czujesz, że branża handlowa jest dla Ciebie, powinieneś lepiej ją poznać. W tym celu możesz zbadać, jak wyglądają profile zawodowe w sprzedaży, brać udział w targach pracy, przeprowadzać wywiady ze specjalistami sprzedaży odnośnie ścieżki zawodowej czy zbierać informacje o rynku. W ten sposób poznasz bliżej nie tylko branżę handlową, ale również specyfikę zawodów oraz otrzymasz wskazówki od osób doświadczonych na temat planowana ścieżki kariery zawodowej w sprzedaży.

Pamiętaj również, że praca w handlu to praca w wielu branżach. Możesz sprzedawać produkty i usługi medyczne, panele fotowoltaiczne, kosmetyki, artykuły spożywcze, narzędzia, maszyny i wiele innych usług i produktów. Każda branża ma inną specyfikę, inne produkty/usługi o których powinieneś posiadać wiedzę jako ich sprzedawca. Stąd zastanów się, do której branży jest Ci najbliżej, która Cię interesuje. Jeżeli np. fascynuje Cię świat samochodów osobowych i doskonale znasz się na tych pojazdach, warto zaplanować karierę w sprzedaży w tej dziedzinie. Praca będzie przynosiła Ci większą satysfakcję, a dzięki Twojej wiedzy motoryzacyjnej zrobisz wrażenie na potencjalnym pracodawcy i będziesz o krok dalej niż inny kandydaci. Nie wspominając, że większa wiedza może przełożyć się na większe wynagrodzenie!

Określenie celów i zdobycie wymarzonej pracy w sprzedaży – do czego dążysz w pracy?

Planując karierę ważne jest ustalenie celów, do których będziesz będziesz dążyć. Spełnianie celów krótkoterminowych pozwoli na osiągnięcie celu długoterminowego i pokaże, czy idziesz w dobrym kierunku. W określeniu celów pomoże Ci metoda SMART, według której Twoje cele zawodowe muszą być:

Jasno zdefiniowane i nazwane (specific) – cele mają zawierać konkretne, jasne informacje, np: „Za pół roku awansuje z asystenta na samodzielnego Doradcę Klienta”.
Mierzalne (measurable) – jest to konieczne, aby sprawdzać, czy realizujesz swój cel.
Akceptowalne (acceptable) – cel powinien być zgodny z Twoimi przekonaniami, być dla Ciebie ważny. Zastanów się czy na pewno chcesz dążyć do osiągnięcia celu, którego nie jesteś pewien.
Realne (realistic) – Twój cel musi realny. Pamiętaj, że w pół roku nie zostaniesz dyrektorem sprzedaży zarabiającym kilkadziesiąt tysięcy.
Określone w czasie (timed) – wskaż, jak długo chcesz dążyć do określonego przez siebie celu.

Cele zawodowe najlepiej mieć zapisane. Dzięki temu w każdej chwili będziesz mógł do nich wrócić.

Pierwsza praca – tutaj zaczyna się kariera zawodowa

Niezależnie, jakie masz przed sobą etapy kariery zawodowej, zawsze musisz podjąć pierwszą pracę. Jeśli ukończyłeś szkołę średnią, skończyłeś studia, to za pewne niedługo wejdziesz na rynek pracy.

Pierwsza praca to świetna okazja, by sprawdzić, czy faktycznie branża handlowa jest dla Ciebie. Zobaczysz, które zadania wykonujesz z przyjemnością na danym stanowisku, a które są dla Ciebie mniej przyjemne lub ciężkie.

Na etapie nauki studiach warto brać udział w praktykach i stażach oferowanych przez Biuro Karier działających przy Twojej uczelni. Dzięki temu sprawdzisz, czy praca związana z Twoim kierunkiem studiów jest dla Ciebie satysfakcjonująca i zdobędziesz ważne doświadczenie zawodowe, które może zostać później docenione przez potencjalnego pracodawcę. Ciekawą opcją podczas studiów jest spróbowanie sił w pracach dorywczych. Podreperujesz nimi swój budżet i pokażesz przyszłemu pracodawcy, że jesteś zorganizowany (łączysz studia z pracą) i pracowity.

Zanim zaczniesz szukać pierwszej pracy wykonaj test kompetencji zawodowych, który podpowie Ci, jaki tryb pracy jest najbardziej zbliżony do Twoich oczekiwań jak i umiejętności.

Nie licz, że jako pierwszą pracę w sprzedaży otrzymasz wysokie, samodzielne stanowisko. Aplikuj najpierw na stanowiska juniorskie. Praca asystenta działu obsługi klienta czy Młodszego Specjalisty ds. Sprzedaży często pozwala na wykonywanie wielu różnych zadań oraz współpracę z wieloma działami w firmie. To świetna okazja na poznanie pracy na różnych stanowiskach, zdobyć cenne doświadczenie i zrozumieć strukturę firmy. Pamiętaj - każda zdobyta wiedza i doświadczenie przybliżają Cię do osiągnięcia wymarzonego stanowiska.

Chcesz zobaczyć najnowsze oferty pracy w sprzedaży dla osoby bez doświadczenia? Kliknij TUTAJ!

Rozwijaj się!

Pamiętaj - uczysz się przez całe życie. Skuteczna ścieżka kariery budowana jest w oparciu o rozwój wiedzy i umiejętności oraz poszerzanie swoich kompetencji. Dlatego te aspekty powinieneś również uwzględnić w ustalaniu swoich celów.

Rozwój to nie tylko studia. Obecnie można znaleźć wiele wartościowych szkoleń. Warto uczęszczać na różnego rodzaju szkolenia sprzedażowe, szkolenia produktowe (w zależności od tego, w której z wielu różnych branż chcesz się rozwijać), szkolenia managerskie itd. Sprawdzaj również regularnie wszelkie branżowe nowinki oraz wymieniaj się doświadczeniem z osobami z Twojej branży. Dzięki temu rozwiniesz się jako specjalista sprzedaży, ale również będziesz budował markę osobistą oraz swój autorytet w środowisku pracy.

Płatne szkolenia możesz uzupełniać darmowymi, takimi jak darmowe webinary, konferencje czy warsztaty. Więcej o bezpłatnych szkoleniach przeczytaj w naszym artykule pt.: "Darmowe kursy online po polsku dotyczące sprzedaży i nie tylko - lista bezpłatnych szkoleń".

Awans czy zmiana miejsca zatrudnienia, czyli dalszy rozwój kariery w sprzedaży

Po paru miesiącach pracy na stanowisku juniorskim poznałeś się specyfikę pracy w danej firmie. Zapewne miałeś okazję dowiedzieć się więcej o pracy na wyższych stanowiskach, czym zajmują się osoby w danej branży. Dzięki temu możesz stwierdzić, czy ta praca rzeczywiście jest dla Ciebie, daje Ci satysfakcję i czy ta ścieżka kariery przybliża Cię do realizacji Twoich celów. Jeśli nie, być może niekoniecznie powinieneś od razu odpuścić sobie pracę w sprzedaży. Może zmiana samej branży przyniesie pozytywny efekt? A może to wina pracodawcy, który wiecznie rzuca Ci kłody pod nogi lub nie wynagradza Cię tak, jak tego oczekujesz i warto z nim o tym porozmawiać?

Jeśli jednak jesteś zadowolony ze swojej pracy, po jakimś czasie sumiennego wykonywania obowiązków, rozwijania się i nabywania doświadczenia w trakcie życia zawodowego w końcu przyjdzie ten upragniony moment - awans na wyższe stanowisko! Czasami pracodawca sam da Ci awans, a czasami Ty musisz wyjść z inicjatywą i zapoczątkować ten temat.

Przykładowa ścieżka kariery w sprzedaży

To, na jakie stanowisko możesz awansować to kwestia indywidualna dla każdej firmy. Różne są nazwy stanowisk jak i obowiązki na nich. Często zależą one od branży, w jakiej dany pracownik sprzedaży pracuje. Jednak osiąganie wyższych stanowisk ma to do siebie, że dany pracownik co raz bardziej jest samodzielny w swoich działaniach, otrzymuje poważniejsze obowiązki.

Dla przykładu - po awansie z Młodszego Przedstawiciela Handlowego przestajesz mieć przydomek "junior" i zaczniesz być samodzielnym Przedstawicielem Handlowym. Od tego momentu będziesz miał większą samodzielność w całym procesie sprzedażowym, zdobywał samodzielnie swoich klientów, budował swoją markę osobistą (zarówno wśród klientów jak i zespołu).

Jeśli będziesz odpowiednio kierował swoją ścieżką kariery, budował zaufanie, dbał o swój rozwój, skuteczność w sprzedaży ale również o relacje pomiędzy Tobą a innymi członkami zespołu, najpewniej będziesz piął się w górę po stanowiskach. Kolejne awanse mogą skutkować poszerzeniem obszaru działania, np. z danego miasta na całe województwo lub nawet na obszary zagraniczne. Dzięki temu znowu zwiększą się Twoje możliwości sprzedażowe, będziesz budował swoją markę co raz bardziej.

Jeśli posiadasz cechy lidera, jesteś wsparciem dla swojego zespołu a jednocześnie jego członkowie darzą Cię swoim zaufaniem, w końcu być może nadejdzie okazja na zostanie Dyrektorem Działu Handlowego. Jest to na tyle poważne stanowisko, że odpowiadasz na nim za wyniki całego swojego zespołu, dbasz o każdego pracownika, który do niego należy. Nie każdy odnajduje się w tej roli. Niektórzy nie chcą brać na siebie roli lidera i wolą odpowiadać tylko za swoje wyniki sprzedażowe. Stąd planując swoją karierę zawodową zastanów się, jakie stanowisko chciałbyś finalnie osiągnąć.

Stabilizacja zawodowa

Wielu pracowników oczekuje, że w danym momencie kariery osiągnie tzw. zawodową stabilizację. Można określić ją jako stan, w którym udaje się zrealizować postawione sobie cele zawodowe w każdej kwestii: stanowiska, zarobków, wiedzy itp. Jednak warto odpowiedzieć sobie na pytanie: czym dla mnie jest stabilizacja zawodowa? Jedni wolą stałą i spokojną pracę utrzymywaną przez wiele lat, inni pracę wśród ciągle zmieniających się projektów, a jeszcze inni prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Pamiętaj, że podczas stabilizacji zawodowej również możesz się rozwijać, nie mając przy tym na sobie żadnej presji.

Czy kariera zawodowa to same korzyści?

Im wyższe stanowisko tym więcej się od Ciebie wymaga, otrzymujesz poważniejsze zadania. Możesz odczuwać presję czasu, stres związany z problemami z uzyskaniem wysokich wyników sprzedażowych czy stres związany z zarządzaniem zespołu. Możesz mieć również mniej wolnego czasu przez natłok obowiązków. Zawsze zatem pamiętaj - analizuj zalety, ale również wady danego stanowiska.

Podsumowanie kariery zawodowej – jak ocenić dotychczasowe osiągnięcia?

Trzymanie się swoich celów to podstawa. Dlatego w trakcie kolejnych lat pracy weryfikuj, czy wszystko idzie w tym kierunku, jak to było zaplanowane:

Wyznacz check-pointy na osi czasu – oceniasz realizację planów czasowo, np. przez rok chcę osiągnąć X, a za dwa lata - Y.
Oceniaj swoje awanse na chłodno – czyli oceń awans po opadnięciu emocji - zastanów się, czy przybliżył Cię do osiągnięcia celu i jakie zadania czekają Cię na tym stanowisku.
Weryfikuj swoje zarobki – weryfikuj, czy Twoje zarobki pokrywają się z tym, co miałeś w planach osiągnąć na danym etapie kariery zawodowej.

---